Środa Popielcowa jest pierwszym dniem Wielkiego Postu, który trwa do Wielkiego Czwartku. Nie jest ona świętem nakazanym, co oznacza że nie ma obowiązku uczestnictwa we mszy świętej, jednak jest to wskazane.
Zwyczajowo w Środę Popielcową księża posypują głowy wiernych popiołem. Ksiądz wypowiada wtedy słowa “Prochem jesteś i w proch się obrócisz „ albo “Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię”.
Zwyczaj posypywania głowy popiołem w Środę Popielcową wprowadził papież Urban II w 1091 roku. W tym czasie ustalono także, że popiół do posypywania głów wiernych ma pochodzić z palm poświęconych w Niedzielę Palmową poprzedniego roku. Popiół jest symbolem tego, że wszystko, co materialne i doczesne przemija.
Głównym celem Środy Popielcowej oraz obrzędu posypywania głów popiołem jest przypomnienie
o konieczności pokuty i duchowego przygotowania się na zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa.